Κατηγορία: Ιστορικά θέματα

Πολιτικοί θεσμοί στην κλασική Αθήνα / Χαρακτηριστικά της δημοκρατίας

Στη δημοκρατία την εξουσία ασκεί ο δήμος, οι πολίτες δηλαδή, οι οποίοι συμμετέχουν στις δημόσιες συναθροίσεις και στα δικαστήρια. Το δικαίωμα πάντως του πολίτη είχε μόνο όποιος είχε γονείς που ήταν ήδη αθηναίοι πολίτες.
Πρόκειται λοιπόν για κληρονομικό δικαίωμα;
Ακριβώς.Τα δικαιώματα του πολίτη τα στερούνταν οι δούλοι, οι περαστικοί ξένοι, οι γυναίκες και οι μέτοικοι.
Και τι ακριβώς σημαίνει να είσαι αθηναίος πολίτης;
Οι Αθηναίοι ενηλικιώνονταν στα δεκαοκτώ τους χρόνια, αλλά ασκούσαν τα δικαιώματά τους δύο χρόνια αργότερα, όταν ολοκλήρωναν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Τότε μπορούσαν να αναλάβουν κάποιο αξίωμα . Τη μεγαλύτερη εξουσία την είχαν οι δέκα στρατηγοί, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τον στρατό. Εκλέγονταν με ψηφοφορία για έναν χρόνο και μπορούσαν να εκλέγονται συνέχεια, ξανά και ξανά. Για παράδειγμα, ο γνωστός σε όλους Περικλής εκλεγόταν στρατηγός από το 443 ώς το τέλος της ζωής του (429 π.Χ.) Περικλής
Και οι υπόλοιποι πολίτες; Ποιες ήταν οι υποχρεώσεις τους;
Στο πλαίσιο της αθηναϊκής δημοκρατίας υπήρχαν τέσσερα σώματα (ας τα πούμε ομάδες, για να συνεννοηθούμε), όπου οι πολίτες συμμετείχαν και αποφάσιζαν: η Εκκλησία του δήμου, το Ηλιαστικό δικαστήριο, η Βουλή του Αρείου Πάγου και η Βουλή των πεντακοσίων.
Ουφ, δεν είναι και λίγα! Σιγά σιγά, δόκτωρ...
Εντάξει, Οδυσσέα. Η Εκκλησία του δήμου ήταν η συνέλευση των πολιτών που συγκεντρωνόταν συνήθως στην Πνύκα και αποφάσιζε για όλα τα θέματα της πόλης. Η ψηφοφορία γινόταν με βάση την αρχή της πλειοψηφίας: νικούσε, με άλλα λόγια, η άποψη που υποστήριζαν οι περισσότεροι. Αυτοί έδειχναν την προτίμησή τους σηκώνοντας το χέρι τους. Την ημερήσια διάταξη, ποια θέματα δηλαδή θα συζητηθούν και με ποια σειρά, την καθόριζε η Βουλή των πεντακοσίων.
Έχει σχέση με τη σημερινή βουλή;
Στη Βουλή συμμετείχαν τότε όλοι οι αθηναίοι πολίτες, αλλά μόνο δύο φόρες κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτές οι δύο φορές δεν έπρεπε να είναι συνεχόμενες. Ονομάζονταν βουλευταί και συνεδρίαζαν καθημερινά. Η επιλογή τους γινόταν με κλήρο και η θητεία τους ήταν για έναν χρόνο.
Μάλιστα. Σήμερα εκλογές γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια και κάποιος μπορεί να εκλέγεται βουλευτής όσα χρόνια θέλει, αρκεί ο λαός να τον ψηφίζει.
Ακριβώς. Ας επιστρέψουμε όμως στην κλασική εποχή. Σημαντικό ρόλο έπαιζε τότε και η Βουλή του Αρείου Πάγου, το πιο σπουδαίο δικαστήριο. Αυτή αποφάσιζε για τις σημαντικότερες υποθέσεις του κράτους. Σταδιακά πάντως ο ρόλος του περιορίστηκε. Μεγαλύτερη εξουσία απέκτησε το Ηλιαστικό δικαστήριο. Εκεί πήγαινε κάθε πολίτης που πίστευε ότι είχε αδικηθεί, αλλά και κάθε πολίτης που ισχυριζόταν ότι είχε αδικηθεί η πόλη από τις πράξεις άλλων πολιτών.
Δεν είχαν και λίγη δουλειά οι αθηναίοι πολίτες! Εγώ όμως σκέφτομαι τα παιδιά… Άραγε πώς ζούσαν τα παιδιά στην κλασική Αθήνα;
Ωραία σκέψη, Οδυσσέα! Τα παιδιά είναι πάντα παιδιά. Το παιχνίδι είχε και τότε τον πρώτο ρόλο.
Πήγαιναν όμως και στο σχολείο, έτσι δεν είναι;
Πάμε να δούμε…

Πολιτικοί Θεσμοί στην κλασική Αθήνα Πολιτικοί Θεσμοί στην κλασική Αθήνα Πολιτικοί Θεσμοί στην κλασική Αθήνα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Ένα μικρό κορίτσι στην αρχαίο Κόρινθο τον 5ο αιώνα π.Χ. θέλει να παίξει. Πρέπει πρώτα να ενώσει τα μέλη της πήλινης κούκλας της. Βοήθησέ την και διακόσμησε, αν θέλεις, το παιχνίδι της.

Πολιτικοί Θεσμοί στην κλασική Αθήνα




Ο κύκλος του Πλάτωνα ψηφιδωτό από την Πομπηία

Ο κύκλος του Πλάτωνα ψηφιδωτό από την Πομπηία

Το παραπάνω ψηφιδωτό ανακαλύφθηκε το 1896 στην...

Ουμανισμός και ερμηνείες του Πλάτωνα

Ουμανισμός και ερμηνείες του Πλάτωνα

Homo στα λατινικά σημαίνει άνθρωπος. Κατά τη διάρκεια της...

Η κοινωνία στην  κλασική Αθήνα

Η κοινωνία στην κλασική Αθήνα

Στην κλασική Αθήνα οι κάτοικοι χωρίζονται σε τέσσερις...

Η δίκη του Σωκράτη

Η δίκη του Σωκράτη

Θα ξέρετε ίσως πως ο Σωκράτης οδηγήθηκε κατηγορούμενος στο...