Tην εποχή που αρχίζει να γράφει ο Πλάτων, δεν υπάρχει καθιερωμένη παράδοση γραφής της φιλοσοφίας. Oι προηγούμενοι φιλόσοφοι είχαν χρησιμοποιήσει ως όχημα μετάδοσης των ιδεών τους όλα τα είδη του λόγου. Δεν γνωρίζουμε αν ο Πλάτων είναι ο πρώτος που αποφασίζει να γράψει φιλοσοφικούς διαλόγους. Γνωρίζουμε όμως τους σωκρατικούς διαλόγους του Ξενοφώντα, και έχουμε διαλογικά αποσπάσματα από τον Aντισθένη, τον Aισχίνη, τον Φαίδωνα και τον Eυκλείδη και μαρτυρίες για τον Aρίστιππο.Είναι πιθανό λοιπόν ότι ο φιλοσοφικός διάλογος ξεκίνησε ως μια μορφή δικαίωσης της μνήμης του Σωκράτη, όπως μαρτυρεί και η απόφαση του Πλάτωνα να τοποθετήσει όλους τους διαλόγους του στην περίοδο που έζησε και δίδαξε ο Σωκράτης. Οι πλατωνικοί διάλογοι θυμίζουν κατ’ αρχήν θεατρικά έργα. Τα πρόσωπα των διαλόγων είναι κατά βάση ιστορικά πρόσωπα του 5ου π.X. αιώνα, υπάρχει έμφαση στον σκηνικό διάκοσμο, ο δραματουργικός χρόνος γίνεται σεβαστός δίνοντας κατ' αρχήν την αίσθηση του ρεαλισμού, ενώ η γλώσσα των διαλόγων είναι η καθημερινή γλώσσα της εποχής του Πλάτωνα. Επιπλέον, τα πλατωνικά έργα αποτελούν αυτόνομες ολότητες, δεν στηρίζονται σε άλλα κείμενα του ίδιου συγγραφέα, ούτε παραπέμπουν ευθέως πουθενά - μπορούν επομένως να διαβαστούν ως ανεξάρτητα έργα.Στους πλατωνικούς όμως διαλόγους εμπεριέχονται σχεδόν αποκλειστικά επιχειρήματα. H διαλογική μορφή μετατρέπει την έκθεση επιχειρημάτων στον τύπο της ερώτησης και της απάντησης. Ο σκηνοθετημένος διάλογος δεν αναπαριστά μια ελεύθερη συζήτηση στην αθηναϊκή αγορά, αλλά είναι μάλλον μια προσομοίωση διδασκαλίας ή διαλεκτικής μάθησης. Αν σκεφτεί κανείς ότι κατά τον Πλάτωνα η φιλοσοφία είναι κατά κύριο λόγο «μάθημα», ζωντανή δηλαδή ανταλλαγή θέσεων για ζητήματα ζωτικής σημασίας, τότε ο διάλογος είναι εκείνο το γραπτό κείμενο που είναι πιο κοντά στην προφορική ανταλλαγή, και φαίνεται να αναιρεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα μειονεκτήματα του γραπτού λόγου.