Κατηγορία: Ιστορικά θέματα

Ιταλική Αναγέννηση και πλατωνισμός

Χαρακτηριστικό της ιταλικής Αναγέννησης (14ος-16ος αιώνας) είναι η αναβίωση του πλατωνισμού στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και στοχασμό.

Το πλαίσιο ανάπτυξης του πλατωνισμού

Χαρακτηριστικό της ιταλικής Αναγέννησης είναι η μελέτη του ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού και ανθρωπισμού. Κυρίαρχη μορφή ήταν ο Πετράρχης (Francesco Petrarca, 14ος αιώνας) που προέτρεπε να μη μελετούν τους συγγραφείς του Μεσαίωνα αλλά αυτούς της κλασικής αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Κικέρωνα. Ο πλατωνισμός στην Αναγέννηση αναπτύχθηκε έξω από τις σχολές και τα πανεπιστήμια τα οποία συνέχιζαν να μελετούν αποκλειστικά τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.

Ο πλατωνισμός στην ιταλική Αναγέννηση

Παρόλο που ο Αυγουστίνος (4-5ος αιώνας) ανέδειξε τις ομοιότητες της πλατωνικής φιλοσοφίας με τον χριστιανισμό, ωστόσο η πλατωνική φιλοσοφία δεν κατάφερε να εξαπλωθεί. Τον 14ο αιώνα εκτός από τον Πετράρχη, ο Μανουήλ Χρυσολωράς προώθησε τα ελληνικά γράμματα και τις μεταφράσεις των αρχαίων ελληνικών και πλατωνικών έργων στα λατινικά. Παρόμοια, ο Πλήθων και άλλοι βυζαντινοί λόγιοι βρέθηκαν στην Ιταλία και έκαναν γνωστή την πλατωνική φιλοσοφία με μεταφράσεις και σχόλια. Από την άλλη, ο Βησσαρίων και ο Γεώργιος Τραπεζούντιος προσπαθούσαν να δείξουν ότι η αριστοτελική φιλοσοφία είναι ανώτερη από την πλατωνική.

Ο Μαρσίλιο Φιτσίνο (Marsilio Ficino) ανέλαβε τη μετάφραση και τον σχολιασμό όλων των έργων του Πλάτωνα και των Νεοπλατωνικών. Στο έργο του ο Φιτσίνο εκφράζει τον πλατωνισμό της Αναγέννησης: συνδυασμός πλατωνικής φιλοσοφίας με νεοπλατωνισμό και αρχαίο μυστικισμό. Στο ίδιο ρεύμα σκέψης ανήκει και ο Giovanni Pico della Mirandola.

Ο πλατωνισμός επηρέασε, επίσης, την τέχνη της Αναγέννησης με κυριότερο εκπρόσωπο τον ζωγράφο Μποτιτσέλι (Botticelli, 14-15ος αι.) από τη Φλωρεντία. Τον 16ο αιώνα ο πλατωνισμός εξακολουθούσε να ασκεί επιρροή σε φιλοσόφους και επιστήμονες, όπως ήταν ο Γαλιλαίος (Galileo) και ο αστρονόμος Κέπλερ (Kepler), καθώς χρησιμοποιούσε τα μαθηματικά για να ερμηνεύσει τη φύση και τον κόσμο.

Πλάτων και ρητορική

Πλάτων και ρητορική

Η αντιπαράθεση φιλοσοφίας και ρητορικής κορυφώθηκε τον 4ο...

Το Λύκειο (χώρος και λειτουργία)

Το Λύκειο (χώρος και λειτουργία)

Στο Γυμνάσιο του Λυκείου, στην ανατολική πλευρά της πόλης...

Επικουρισμός και Πλάτων

Επικουρισμός και Πλάτων

«Επικουρισμός» ονομάζεται το φιλοσοφικό σύστημα...

Νεοπυθαγορισμός

Νεοπυθαγορισμός

Ο όρος αναφέρεται σε διάφορες μορφές αναβίωσης του...